Bảo hiểm y tế nhiêu khê đến Bộ trưởng cũng “sôi máu”

(Dân trí) - “Khám bảo hiểm y tế, mà từ 5 giờ sáng đến 11 giờ trưa người già vẫn chưa được khám bệnh. Không thể để như thế được! Từ lúc đi khám đến lúc trả tiền rồi chờ nhận kết quả xét nghiệm cho đến ra lấy thuốc… sao mà nó khổ thế cơ chứ”.

Đó là những bức xúc của Bộ Trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tại Hội thảo “Xây dựng đề án thực hiện lộ trình tiến tới BHYT toàn dân giai đoạn 2012 – 2015 và 2020” do Bộ Y tế và Bảo Hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam tổ chức tại TPHCM ngày 13/8.

Quyền lợi của người tham gia BHYT vẫn bị hạn chế
Theo thông tin từ Hội thảo đến nay mới chỉ có 63,7% dân số (tương đương với 55,9 triệu người) tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT). Đề án lộ trình tiến tới BHYT toàn dân chỉ rõ mục tiêu tới năm 2015 đạt 75% dân số tham gia BHYT và năm 2020 đạt trên 90% dân số có BHYT.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến vẫn quan ngại, những vấn đề “cộm cán” như vai trò của hệ thống chính trị đối với việc huy động người dân tham gia BHYT chưa phát huy đầy đủ; chất lượng khám chữa bệnh chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân; viện phí mới không tương xứng với chất lượng phục vụ; thủ tục khám chữa bệnh BHYT quá phiền hà; quyền lợi của người tham giam BHYT vẫn bị hạn chế,… sẽ là những vật cản lớn trong việc thực hiện mục tiêu tiến tới BHYT toàn dân.

Mỗi năm đến ngày khai trường, lưng của hàng triệu người cha người mẹ lại còng thêm dưới gánh nặng đã đeo đẳng qua suốt các bậc học của từng đứa con.
Một bà mẹ trẻ, nhập cư Sài Gòn từ Bến Tre có gánh hàng rong khoai và chuối sáp cho biết, ngay lúc hai đứa con vừa nghỉ hè, bà đã để dành tiền lo cho tụi nó đi học. Bà kể: “Lo gì mà có hôm ngủ mớ luôn, ông chồng khều dậy hỏi, tui mắc cỡ hổng dám kể. Ngủ mà còn mơ tiền để dành không đủ đóng tiền trường, sắm đồng phục, tập sách cho tụi nhỏ!” Từ gánh nặng ngân quỹ giáo dục của các gia đình có thu nhập thấp, thu nhập trung bình, người ta thấy khoảng cách giàu – nghèo ngày một lớn trong việc bảo đảm học hành cho mỗi đứa trẻ. Ngay cả trong những năm kinh tế ổn định, số trẻ bỏ học vì gia cảnh đã đáng báo động, đương nhiên mùa nhập học trong bối cảnh suy giảm kinh tế hiện nay thì số trẻ nạn nhân sẽ còn tăng.

Nhiều người đã trưởng thành nhớ lại mùa tựu trường trong những năm tháng chiến tranh, bao cấp trước đây, dù muôn vàn khó khăn nhưng chưa bao giờ tuổi học trò bị ám ảnh chuyện phải bỏ học vì không đủ tiền trường, đồng phục, tập viết, sách giáo khoa... Nhìn ở góc độ văn hoá, chế độ giáo dục bao cấp dù sao cũng là một điểm sáng nhân văn giúp hàng triệu phụ huynh bớt gánh nặng chi phí giáo dục phổ thông. Đưa ra một so sánh như vậy thật trớ trêu, nhưng cần thiết để cảnh tỉnh bởi hệ thống giáo dục các bậc phổ thông đang có nguy cơ trở thành hệ thống công lập có học phí.

Viện phí: Chưa có giá cho bệnh nhân “ngồi” điều trị

– Với những bệnh nhân phải nằm ghép 2-3 người/giường, Bộ Y tế đã có phương án thu giá tiền giường bệnh giảm xuống để đảm bảo quyền lợi bệnh nhân. Nhưng với những bệnh nhân không được nằm ghép, phải nằm ngoài hành lang, thậm chí “ngồi” để điều trị thì hiện nay chưa có giải pháp cụ thể.

Sau khi được Bộ Y tế được phê duyệt khung viện phí mới, nhiều bệnh viện các địa phương đã nhanh chóng nâng giá các loại dịch vụ.

Báo Tuổi Trẻ dẫn lời ông Lê Văn Phúc (phòng chế độ bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội VN) cho hay, trong cơ cấu viện phí mới của Bệnh viện Trung ương Huế, có khoản chi 1 lần siêu âm mà phải dùng đến…7 chiếc mũ, 9 đôi găng tay, chưa kể cùng là khẩu trang, dịch vụ siêu âm nội soi dùng loại khẩu trang 1.400 đồng/cái, còn dịch vụ siêu âm tim, mạch máu màu lại dùng khẩu trang loại 1.199 đồng/cái. Phí giấy in mỗi dịch vụ tính mỗi khác trong cùng một bệnh viện, chẳng hạn như siêu âm tim, mạch máu dùng giấy in loại 3.000 đồng/tờ, siêu âm nội soi chỉ cần dùng hai tờ giấy in giá 200 đồng/tờ”.

Dùng 7 chiếc mũ cho 1 lần siêu âm

“Không hiểu vì sao mà cần nhiều mũ giấy cho một lần siêu âm đến thế?”- chuyên gia bảo hiểm y tế này băn khoăn.

Còn trao đổi với PV Chất lượng Việt Nam, ông Nguyễn Nam Liên, Phó Vụ trưởng vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế cho biết, Bộ này sẽ kiểm tra viện phí mới, nếu khoản nào chưa hợp lý sẽ yêu cầu hạ.

Nhưng nhiều năm nay, theo điều tra của chúng tôi, có những khoản viện phí khiến nhiều người dân kêu ca, báo chí đã đăng tải nhưng chờ mãi chưa thấy giảm.

Ví dụ như ở Bệnh viện Nhi Trung ương, khoa điều trị tự nguyện, khu A, tiền giường nằm một ngày là 1 triệu đồng. Tính ra, với căn phòng khoảng 30 mét vuông, có 3 giường, mỗi ngày, với mỗi phòng, bệnh viện thu về 2 – 3 triệu. Với khoảng 20 phòng, doanh thu từ giường nằm của khoa này một ngày là 40 - 60 triệu. Số tiền đó không thua kém bất kỳ khách sạn hạng sang nào!

Vì độc quyền

Trả lời về viện phí khu tự nguyện ở “trên Trời”, bà Khu Thị Khánh Dung, Phó Giám đốc bệnh viện Nhi Trung ương lý giải, vì ở đó có những bác sĩ tốt nhất, được đầu tư tốt nhất, các cháu không phải nằm chung giường, số bệnh nhân trên 1 bác sĩ điều trị ít hơn các khoa khác…

Nhưng những khách sạn, resort sang trọng nhất Việt Nam cũng được đầu tư lớn, cũng có máy điều hòa, phòng còn rộng và tiện nghi hơn bệnh viện (vốn do tư nhân tự bỏ ra) mà lại có giá phòng chưa đến 1 triệu/1 ngày, vậy sao bệnh viện dành cho các cháu nhỏ ấy lại thu cao hơn?

“Vì họ độc quyền. Ai có con đau ốm chả muốn đến đây. Các bệnh viện khác khó mà có thiết bị, đội ngũ thầy thuốc giỏi như họ” – chị Nguyễn Thị T, mẹ của cháu Nguyễn Nhật M, điều trị 5 ngày ở viện này vì viêm phổi, mất 15 triệu, cho chúng tôi hay.

“Nếu một ngày trời nóng, nhà bác sĩ bị người ta cắt điện. Người ta bảo, có 2 mức giá: 5 nghìn đồng/1 số và 1 triệu đồng/1 số. Nếu mua 5 nghìn đồng thì điện chập chờn, nếu mua 1 triệu thì điện ổn định. Vậy bác sĩ chọn mua loại nào?” – anh Trần Văn Hiệu, bố của một bệnh nhân đặt câu hỏi.

Xóa độc quyền, khó lắm

Để xóa độc quyền, ai cũng hiểu, phải lập ra nhiều bệnh viện công hoặc tư để cạnh tranh, nhờ đó mới nâng cao dịch vụ và giảm viện phí. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, có nhiều lĩnh vực của y học, rất khó để khối tư nhân đuổi kịp các bệnh viện công lập lâu đời – theo Thạc sĩ N.V.H, Giám đốc một Cty dược phẩm.

Bệnh viện Đa khoa Vinmec của Vincom vừa qua đã có nhiều chính sách hấp dẫn để thu hút các bác sĩ đầu ngành ở các bệnh viện lớn. Nhưng theo PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc bệnh viện Việt Đức, các bác sĩ giỏi ở đây dù được mời nhưng đều không sang Vinmec.

“Duy nhất chỉ có một chị y tá điều dưỡng chuyển sang” – PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết cho hay.

Nhiều chuyên gia y tế cho rằng, các bệnh viện công có ưu thế đầu tư của Nhà nước, có đội ngũ y bác sĩ lâu năm, được thừa hưởng các chương trình hợp tác quốc tế về y học, tổ chức nghiên cứu khoa học thường xuyên…nên khối tư nhân phải cần có một khoảng thời gian nữa mới đuổi kịp.

Mặt khác, để thành lập các bệnh viện tư, doanh nghiệp phải có đất, có nhân lực tốt. Song, ai cũng biết việc vay vốn ngân hàng hiện nay đặt ra rất nhiều khó khăn với doanh nghiệp.

Theo Văn phòng Chính phủ, tính đến cuối tháng 7/2012, cả nước có trên 663,8 nghìn doanh nghiệp đã được thành lập, trong đó có trên 468,6 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, chiếm 70%. Đồng thời có trên 30,3 nghìn doanh nghiệp gặp khó khăn phải giải thể, tạm ngừng hoạt động trong 7 tháng đầu năm, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm 2011.

Chờ vào lương tâm thầy thuốc

Trong khi Bộ Y tế “còn nhiều việc bận”, khó kiểm tra thường xuyên viện phí các bệnh viện, thì các bệnh nhân chỉ có thể trông chờ vào lương tâm của các thầy thuốc khi tính giá viện phí cho mình.

“Tăng giá viện phí gấp đôi đã là nhiều rồi. Nếu tăng cả chục lần thì người dân có nước ôm bệnh mà chết, tiền đâu chữa trị” - Ông Phan Thanh Dũng - phó giám đốc Sở Y tế kiêm giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Trà Vinh nói trên báo Tuổi Trẻ.

Vì có những suy nghĩ nhân văn như vậy nên dự kiến, đầu tháng 8 Trà Vinh áp dụng viện phí mới, nhưng đến nay UBND tỉnh vẫn còn lưỡng lự chưa ra quyết định chính thức, dù mức viện phí mới được thông qua ở tỉnh thấp hơn hẳn so với các tỉnh khác trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Là một đại biểu HĐND, vị thầy thuốc Phan Thanh Dũng cho biết, nhờ được tiếp xúc người dân thường xuyên nên ông biết những bức xúc của họ về hệ thống y tế tỉnh mình, dù các thầy thuốc có nhiều cố gắng.

Phải chăng, dù phần lớn không là đại biểu y tế, Nhà nước cũng nên đưa các thầy thuốc ở các bệnh viện công có viện phí cao (như viện Nhi Trung ương) đến nhà những người nông dân, công nhân, công chức…để nghe người ta nói về viện phí, để biết họ đã phải bán bao nhiêu thóc, bao nhiêu đồ đạc, bao nhiêu đất đai, vay bao nhiêu tiền…khi đưa con mình vào bệnh viện?